DOXIADIS BUILDING PHOTO GALLERY

TΖΕΡΙ ΛΙΟΥΙΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ

Πόσο αγαπάω τα καλοκαίρια στην Αθήνα! Κυρίως, μετά τις 8 το βράδυ…

Την περασμένη Παρασκευή και στο πλαίσιο του 3ου Φεστιβάλ Θερινού Κινηματογράφου της Αθήνας που διοργανώνουν οι Νύχτες Πρεμιέρας προβλήθηκε στον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρειπαγίτου η ταινία ο «Καρδιοκατακτητής» του Τζέρι Λιούις.

Υπό τον ήχο των τζιτζικιών και με θέα την Ακρόπολη, οικογένειες, παρέες και τουρίστες γέμισαν το μικρό πάρκο παρακολουθώντας την ταινία ακόμα και όρθιοι.

Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις δωρεάν προβολές του AthensOpenAirFilmFestival μείνετε συντονισμένοι στα:www.aoaff.gr και στις σελίδες του φεστιβάλ σε facebook/twitter για ανανεώσεις και έξτρα πληροφορίες.

Αυτό χρειάζεται η Αθήνα: εκπλήξεις!

 

Η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ ΔΟΞΙΑΔΗ

Ανηφορίζοντας την οδό Δημοκρίτου ο μακρινός ήχος κατασκευαστικής δραστηριότητας με φέρνει σε επαφή με μια εποχή που κοντεύουμε σχεδόν να ξεχάσουμε. Εκείνες τις ανέμελες ημέρες που η οικοδομή ήταν η ατμομηχανή της «ισχυρής» ελληνικής οικονομίας. Φτάνοντας στην γνώριμη σε πολλούς Αθηναίους οδηγούς απότομη στροφή της Στρατιωτικού Συνδέσμου, λίγο πριν τον περιφερειακό του Λυκαβηττού, ο «μακρινός ήχος» γίνεται «θόρυβος» και ο θόρυβος «εικόνες».

 Πίσω από τις σκαλωσιές και τις χαρακτηριστικές πράσινες λινάτσες, το εμβληματικό Κτίριο Δοξιάδη, ένα αγαπημένο κεφάλαιο του μεταπολεμικού αθηναϊκού μοντερνισμού, ετοιμάζεται να ζήσει ξανά. Αυτή τη φορά με μια διαφορετική ιδιότητα. Ούτε τεχνικό γραφείο, ούτε χώρος εκπαίδευσης (οι περίφημες Σχολές Δοξιάδη) αλλά ως υψηλών προδιαγραφών συγκρότημα κατοικιών με τις ανάλογες ανέσεις και υπηρεσίες. Υστερα από περιπέτειες, αντεγκλήσεις, διαμαρτυρίες, το αρχιτεκτονικό γραφείο divercity και η κατασκευαστική εταιρεία J&P – ΑΒΑΞ βρίσκονται στην τελική ευθεία με στόχο να παραδώσουν τα πρώτα διαμερίσματα στους πρώτους τους ενοίκους έως το τέλος της χρονιάς.

 Για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο το αυτό το φιλόδοξο project πέρασε από σαράντα κύματα. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το 2008 το Κτίριο Δοξιάδη αλλάζει χέρια και περνάει στην ιδιοκτησία του κ. Χρήστου Ιωάννου, γιου του γνωστού Κύπριου επιχειρηματία και συλλέκτη Δάκη Ιωάννου, και του κ. Μίλτου Καμπουρίδη (συνέταιρου της οικογένειας Ιωάννου στην εταιρεία «Κυκλάμινο») έναντι 34 εκατομμυρίων ευρώ. Οι νέοι ιδιοκτήτες αναθέτουν σε ένα από τα πιο δυναμικά ελληνικά αρχιτεκτονικά γραφεία, το Divercity (με διπλή έδρα σε Λονδίνο και Αθήνα) την μελέτη ανακατασκευής. Στην αρχή κυκλοφορούν φήμες ότι το Κτίριο Δοξιάδη θα μετατραπεί σε ξενοδοχείο, μάλλον εξαιτίας της εμπλοκής της οικογένειας Ιωάννου στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Τελικά αποσαφηνίζεται ότι στη νέα του εποχή το συγκρότημα της Στρατιωτικού Συνδέσμου θα εξελιχθεί σε μια πρότυπη οικιστική «κυψέλη» 26 αυτόνομων κατοικιών με την επωνυμία «One Athens». Οι εργασίες ξεκινούν αλλά Στα τέλη Νοεμβρίου 2009 η ΜοnuΜΕΝΤΑ ύστερα από καταγγελίες πολιτών για «γενικευμένη αλλοίωση του κτιρίου» ζητάει από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού και το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής τον χαρακτηρισμό ως διατηρητέου μνημείου του κτιρίου. Το χαρακτηρισμό ζήτησε και ο ΣΑΔΑΣ, ενώ η Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ και το ΤΕΕ έστειλαν επιστολή υπέρ της διατήρησής του στον Υπουργό Πολιτισμού. Οι εργασίες διακόπτονται και τον Απρίλιο του 2010 το θέμα του χαρακτηρισμού του Κτιρίου Δοξιάδη εισάγεται στην ημερησία διάταξη του Κεντρικού Συμβουλίο Νεωτέρων Μνημείων, του αρμόδιου γνωμοδοτικού οργάνου του Υπουργείου Πολιτισμού. Ο μελετητής Νικόλας Τραβασάρος ισχυρίζεται στην παρέμβασή του ότι τα κτίρια που συνθέτουν το συγκρότημα είχαν ήδη αλλοιωθεί και ο αρχικός σχεδιασμός δεν θα μπορούσε να διασωθεί. Υποστηρίζει ότι η νέα μελέτη σέβεται τον φέροντα οργανισμό, το αίθριο και τις κλίμακες και η μετατροπή του κτιρίου σε κατοικίες δημιουργεί ένα ζωντανό κύτταρο στην πόλη και όχι ένα μνημειακό απολίθωμα. Από την πλευρά της η MOnuMENTA αναπτύσσει τις αρχιτεκτονικές και ιστορικές ποιότητες του κτιρίου, τις καινοτομίες που «έσπαγαν» τους μέχρι τότε αδιάρθρωτους όγκους των κτιρίων γραφείων και επανεισήγαγαν το αθηναϊκό αίθριο, τον τολμηρό σχεδιασμό του, τη δημιουργία μιας όασης με τη δεξαμενή νερού, το ψηφιδωτό του Τσαρούχη, τους χρωματιστούς τοίχους στο αίθριό του. Τελικά «περνάει» η επιχειρηματολογία των μελετητών. Η θυελλώδης συζήτηση καταλήγει στην κήρυξη ως διατηρητέων μνημείων του φέροντος οργανισμού, του αιθρίου, των κλιμακοστασίων και του κάναβου στην όψη της Στρατιωτικού Συνδέσμου, όχι όμως και των όψεων ή του κελύφους παρά τη θετική εισήγηση της Διεύθυνσης Νεώτερης και Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς.

 Σήμερα, τρία χρόνια μετά, κι ενώ το πρώτο διαμέρισμα από τα συνολικά 26 είναι ήδη έτοιμο, ο κ. Νικόλας Τραβασάρος επιμένει στην επιχειρηματολογία του. Επαναλαμβάνει ότι η μελέτη αναγνωρίζει και αναδεικνύει τα ουσιώδη στοιχεία της αρχιτεκτονικής ταυτότητας του κτιρίου, όπως η οργάνωση των όγκων γύρω από το κεντρικό αίθριο, η κλιμάκωσή τους προς τον Λυκαβηττό και ο δομικός κάναβος των όψεων. Διατηρεί τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά στοιχεία που έχουν διασωθεί, όπως το δάπεδο του αιθρίου αλλά και τα κυκλικά κλιμακοστάσια. Αναφέρεται σε μνήμες μιας άλλης εποχής μέσω των εμφανών φατνωματικών οροφών και των δαπέδων ψαροκόκαλο. Επαναφέρει χωρικές ποιότητες του κτιρίου που είχαν χαθεί, όπως η διαμπερότητα των χώρων και η διττή αναφορά τους σε Ακρόπολη και Λυκαβηττό, που αποτελεί κλειδί της βιοκλιματικής συμπεριφοράς του κτιρίου. Συγκεκριμένα για τις όψεις εφαρμόζεται η αντικατάσταση του μοναδιαίου στοιχείου πλήρωσης του κάναβου, που είχε σχεδιαστεί για να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του προγράμματος ενός κτιρίου εργασίας, με τρία νέα στοιχεία που μπορούν να ανταποκριθούν στις πολύ πιο σύνθετες ανάγκες της νέας του χρήσης.

Για τον ίδιο, η διατήρηση της μνήμης δεν είναι μια μονοσήμαντη και κλειστή έννοια αλλά ένα πολύπλοκο ζήτημα που επιζητά στρατηγικές χειρισμού που να διατηρούν και να αναδεικνύουν το πνεύμα και την ουσία αυτών των κτιρίων. Με την εισαγωγή του νέου προγράμματος (κατοικία), το μοναδιαίο στοιχείο του κανάβου του κτιρίου Δοξιάδη επικαιροποιείται και μετασκευάζεται σε τρία νέα στοιχεία («pixels») διαφορετικής υλικότητας. Κάθε «pixel» παράγει χωρικές ποιότητες ανάλογα με τις απαιτήσεις των χώρων, μέσα από τη διάχυση του φωτός, την αποτύπωση της σκιάς, την αποκάλυψη ή μερική απόκρυψη θεάσεων στο λόφο του Λυκαβηττού, στην πόλη της Αθήνας και την Ακρόπολη. Στους ιδιωτικούς χώρους της κατοικίας τοποθετείται πανέλο από μάρμαρο Αλιβερίου, το ίδιο μάρμαρο που υπάρχει (και διατηρείται) στο χώρο του αιθρίου και τους κοινόχρηστους χώρους του κτιρίου. Πανέλο φωτοδιαπερατού σκυροδέματος (εφαρμόζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα) σε χώρους μέσης ιδιωτικότητας, όπου η κίνηση στο χώρο αποτυπώνεται μέσα από σκιές στην όψη του κτιρίου. Κρύσταλλο, σε χώρους διημέρευσης και αποκάλυψη της θέας στην πόλη.

Το συγκρότημα One Athens επιχειρεί να εισάγει μια νέα φιλοσοφία κατοίκησης στο κέντρο της πόλης, στο πρότυπο αντίστοιχων αναπτύξεων σε μεγάλα μητροπολιτικά κέντρα του κόσμου (Λονδίνο, Νέα Υόρκη, κλπ.). Οι κοινόχρηστοι χώροι βρίσκονται στο ισόγειο και περιλαμβάνουν κλειστή πισίνα με γυμναστήριο, αίθουσα συναντήσεων, αίθουσα παιχνιδιού κλπ. «Είναι χώροι που στοχεύουν στην ενίσχυση της συλλογικότητας και της κοινωνικής ζωής στο κτίριο, στα πρότυπα αντίστοιχων συγκροτημάτων κατοικιών του Μοντέρνου κινήματος», μας λέει ο κ. Νικόλας Τραβασάρος. Στο ισόγειο του κτιρίου προβλέπεται μόνιμος εκθεσιακός χώρος στη μνήμη και το έργο του Κωνσταντίνου Δοξιάδη. Το αίθριο με το μαρμάρινο δάπεδο, και την επιφάνεια νερού σε ανάμνηση των πηγών του ποταμού Ηριδανού, διατηρείται μαζί με τα τέσσερα κλιμακοστασία του κτιρίου και το δομικό κάναβο, ως βασικά χαρακτηριστικά του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Οι 26 κατοικίες του κτιρίου ανήκουν σε διαφορετικές τυπολογίες: οροφοδιαμερίσματα, διαμερίσματα, studios, μεζονέτες και ανεξάρτητες κατοικίες ανάλογα με τη θέση τους στο κτίριο και σε μεγάλη ποικιλία σε τετραγωνικά μέτρα. Το μεγαλύτερο διαμέρισμα αριθμεί 721 τ.μ. ενώ το μικρότερο στούντιο έχει έκταση 77 τ.μ. Σε κάθε κατοικία αναλογεί μία θέση στάθμευσης και μία αποθήκη ενώ για τα penthouses και τα town houses από δύο. Ο εξοπλισμός των διαμερισμάτων περιλαμβάνει τις ηλεκτρικές συσκευές στις κουζίνες και το βασικό φωτισμό (όψεις, υγροί χώροι, διάδρομοι, είσοδος). Πέρα από τις υποδομές πολυτελείας σημειώστε τις υπηρεσίες concierge αντίστοιχες με αυτές ξενοδοχείων πέντε αστέρων που θα περιλαμβάνουν (μεταξύ άλλων) κρατήσεις σε εστιατόρια, θέατρα, αεροπορικά και ακτοπλοϊκά εισιτήρια, babysitting, personal training, φυσιοθεραπευτή, μασάζ, καθαρισμό κατοικίας και dry cleaning, αγορά τροφίμων και ποτών, υπηρεσίες catering και διοργάνωση εκδηλώσεων.

Οι εταιρείες που διαχειρίζονται το project απέφυγαν να μας δώσουν τιμές ανά κατοικία, προφανώς γιατί στις σημερινές οικονομικές συνθήκες το στοιχείο της διαπραγμάτευσης έχει αποκτήσει άλλη ισχύ. Δεν χρειάζεται να πούμε ότι τα συγκεκριμένα σπίτια, σε μια από τις πλέον προνομιακές περιοχές του κέντρου της Αθήνας, με θέα στην Ακρόπολη και στους καταπράσινους πρόποδες του λόφου του Λυκαβηττού, απευθύνονται σε μια πολύ συγκεκριμένη κατηγορία πελατών. Πάντως, 6 από τα 26 διαμερίσματα έχουν ήδη πωληθεί.

 Τα τέσσερα κτίρια που έγιναν ένα

 Ολοι (ή σχεδόν όλοι) το ξέρουμε ως «κτίριο Δοξιάδη». Ελάχιστοι γνωρίζουν την αλήθεια, δηλαδή ότι το κτίριο Δοξιάδη αποτελείται στην πραγματικότητα από τέσσερα διαφορετικά κτίρια που στις αρχές της δεκαετίας του ’70 έγιναν «ένα». Αρχισε να κατασκευάζεται το 1957 και σχεδιάστηκε από τον διεθνούς φήμης Ελληνα αρχιτέκτονα και πολεοδόμο Κωνσταντίνο Δοξιάδη με συνεργάτες τους Τ. Κουραβέλο και Α. Σκέπερς για να στεγάσει το Γραφείο και τις Σχολές Δοξιάδη. Η λογική σχεδιασμού του κτιρίου βασίζεται στη διαλεκτική του Δοξιάδη που αναφέρεται στις έννοιες του μετασχηματισμού, της οργανικής ένταξης του κτιρίου στο φυσικό και ανθρώπινο περιβάλλον και στις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα Νικόλα Τραβασάρο «συσσωρευμένες μνήμες από την ένδοξη εποχή που στέγαζε την έδρα του Γραφείου Δοξιάδη, ενός πραγματικά διεθνούς Ελληνικού Τεχνικού Γραφείου και τις περίφημες Σχολές Δοξιάδη διαμορφώνουν μια συμπυκνωμένη ατμόσφαιρα στο κτίριο και φορτίζουν συναισθηματικά τη συζήτηση γύρω από αυτό. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια το κτίριο δεν είχε αποφύγει τη μοίρα άλλων σημαντικών κτιρίων του Μοντέρνου – αποσυσχετισμένο από το πρόγραμμά του και «θύμα» μιας σειράς επεμβάσεων κινδύνευε να μετατραπεί σταδιακά σε νεκρό κύτταρο στο κέντρο της πόλης». Ο κ. Νικόλας Τραβασάρος εκτιμά ότι στην πραγματικότητα οι όψεις είχαν αλλοιωθεί ήδη από τη δεκαετία του ’90, στη διάρκεια μιας παλαιότερης παρέμβασης. 

* Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο «Κ» της Καθημερινής στις 7 Ιουλίου 2013. 

H Alpha Bank σώζει τα αγάλματα της Αθήνας

Πριν από το 2008 η πλατεία Συντάγματος συντηρούσε σε μεγάλο βαθμό την αίγλη της «επίσημης» πλατείας της πόλης. Αρχικά στα επεισόδια που ακολούθησαν τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου και στη συνέχεια οι διαδοχικές καταστροφές στις μεγάλες διαδηλώσεις του Ιουνίου του 2011 και του Φεβρουαρίου του 2012 την έφεραν στο σημερινό, αποκαρδιωτικό σημείο: μεγάλο τμήμα των αποκολλημένων μαρμάρινων στοιχείων συνεχίζουν να χάσκουν στα περιμετρικά σιντριβάνια, όπως και σε σκάλες της πλατείας, ενώ το σκηνικό απαξίωσης συμπληρώνουν τα βανδαλισμένα γλυπτά.

Με βεβαιωμένη την οικονομική αδυναμία του Δήμου Αθηναίων να συνεισφέρει στις εργασίες αποκατάστασης, οι ελπίδες είχαν στραφεί στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Πριν από λίγους μήνες είδε τη δημοσιότητα η πρόθεση του Ομίλου Λασκαρίδη, που ελέγχει τα ξενοδοχεία «Μεγάλη Βρεταννία» και «King George», να συμβάλει με δικούς του πόρους στην επιστροφή της πλατείας στην προ του 2008 κατάσταση. Τώρα μια νέα χειρονομία, εκ μέρους της Alpha Bank, αναπτερώνει τις ελπίδες των Αθηναίων να ξαναδούν την πλατεία τους όπως τη θυμούνται.

Η μεγάλη ιδιωτική τράπεζα ανέλαβε να αποκαταστήσει με δικά της έξοδα τα γλυπτά σε τέσσερις κεντρικές περιοχές της πρωτεύουσας. Οι εργασίες αρχίζουν τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου. Πρόκειται να αποκατασταθούν τέσσερις ενότητες γλυπτών, τα οποία βρίσκονται στην πλατεία Συντάγματος, στον περίβολο του Ιστορικού Μουσείου, στον κήπο του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων στην οδό Ακαδημίας. Προτεραιότητα έχουν τα γλυπτά της πλατείας Συντάγματος και του περίβολου της παλιάς Βουλής, καθώς οι εργασίες προβλέπεται να αρχίσουν αμέσως. Στόχος, απολύτως ρεαλιστικός, είναι να έχουν ολοκληρωθεί ώς το τέλος του Σεπτεμβρίου. Με τη νέα χρονιά οι εργασίες θα επεκταθούν το 2014 στο Πνευματικό Κέντρο και στον Εθνικό Κήπο.

Επικεφαλής της εξειδικευμένης ομάδας συντηρητών θα είναι ο κ. Αθανάσιος Τζαμαλής, συντηρητής γλυπτών με εμπειρία στην αποκατάσταση του μαρμάρου και του ορείχαλκου. Συγκεκριμένα, προβλέπονται εργασίες συντήρησης των ορειχάλκινων γλυπτών και η προστασία τους με κερί, συντηρήσεις των μαρμάρινων γλυπτών, συμπληρώσεις τμημάτων των βάσεων, συντήρησή τους και εφαρμογή αντιγκράφιτι στρώματος, έτσι ώστε να προστατευθούν από μελλοντικές επιθέσεις.

Aλλά δεν είναι μόνον οι βανδαλισμοί. Ο κ. Αθ. Τζαμαλής προσθέτει δύο επιπλέον πηγές προβλημάτων: τις αποθέσεις των ατμοσφαιρικών ρύπων με τη μορφή της γνωστής μαύρης κρούστας σε σημεία προφυλαγμένα από το νερό της βροχής και τις… κουτσουλιές από τα περιστέρια. Καθώς τα περιττώματα των συμπαθών πτηνών είναι όξινα, διαβρώνουν μαρμάρινες και μεταλλικές επιφάνειες. Οσο για τα συνθήματα και τα γκράφιτι, το μεγαλύτερο πρόβλημα αφορά στα μαρμάρινα γλυπτά, καθώς η μπογιά από το σπρέι εισχωρεί ανάμεσα στους μαρμάρινους κρυστάλλους, κάτι που δεν συμβαίνει στα μέταλλα όπου συνήθως δεν υπάρχουν πόροι. Σοβαρά προβλήματα εντοπίζονται στα βάθρα των γλυπτών της πλατείας Συντάγματος, που είναι μάλιστα τα αυθεντικά του 19ου αιώνα. Σε δύο περιπτώσεις, στον «Παλαιστή» προς την οδό Βασιλέως Γεωργίου Α΄ και στο… πουά «Ελαφάκι» προς την οδό Οθωνος, η καταστροφή είναι σχεδόν ολοκληρωτική.

Η Alpha Bank προσπαθεί να κρατήσει χαμηλούς τόνους για ευνόητους λόγους, σε ένα περιβάλλον τεταμένου πολιτικού κλίματος και καχυποψίας. Ετσι, η επικοινωνία του έργου γίνεται διακριτικά και θα εστιαστεί κυρίως στην ενημέρωση του κοινού, που θα πραγματοποιείται μέσω επεξηγηματικού εντύπου που θα διανέμεται στον εκάστοτε χώρο εργασιών. Η συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων είναι στενή.

Τα χάλκινα της πλατείας Συντάγματος

Το 1884, ο λόρδος Bute, γνωστός για την αγάπη του προς την ελληνική τέχνη, δώρισε στον Δήμο Αθηναίων επτά χάλκινα γλυπτά που ήταν αντίγραφα γλυπτών που βρίσκονταν στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης. Τα πρωτότυπα χάλκινα γλυπτά είχαν βρεθεί στα μέσα του 18ου αιώνα, όταν έγιναν οι ανασκαφές στην Πομπηία και την Ηράκλεια, πόλεις που είχαν καταστραφεί από την έκρηξη του Βεζούβιου. Ηταν έργα φιλοτεχνημένα από Ελληνες γλύπτες που εργάζονταν στην περιοχή. Τα γλυπτά της επιλογής του ίδιου του λόρδου χυτεύτηκαν στο χυτήριο του Sabatino de Angelis και πέντε από αυτά τοποθετήθηκαν στην πλατεία Συντάγματος: τρία προς την πλευρά της οδού Οθωνος και δύο προς την οδό Βασιλέως Γεωργίου Β΄. Ηταν τα πρώτα γλυπτά από ορείχαλκο που τοποθετήθηκαν στη νεότερη Αθήνα. Εως τότε όλα τα υπαίθρια γλυπτά ήταν μαρμάρινα λόγω της ανυπαρξίας χυτηρίων στην Ελλάδα και της αφθονίας του μαρμάρου στην Αττική. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 αποφασίστηκε η κατασκευή αντιγράφων που χυτεύτηκαν στο χυτήριο του Δ. Γαβαλά. Οι μαρμάρινες βάσεις των γλυπτών είναι οι αρχικές και χρονολογούνται από τον 19ο αιώνα.

Η πλατεία Συντάγματος, παρά τον επίσημο χαρακτήρα της, τη θέση της δίπλα στα Παλαιά Ανάκτορα και στη σημερινή έδρα του ελληνικού Κοινοβουλίου, δεν κοσμείται από μνημειακές γλυπτικές συνθήκες. Δεν ήταν πάντα έτσι: για το κεντρικότερο σημείο της πόλης, που αρχικά ονομάστηκε πλατεία των Μουσών, προοριζόταν ένα πανελλήνιο ηρώο σε πραγματοποίηση ψηφίσματος της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης του Αργους, το 1829. Τελικά δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Στο πλαίσιο αυτό, ο Ερνεστ Τσίλλερ εκπόνησε το 1870, σε ανάθεση του βασιλέα Γεωργίου Α΄, πρόταση ενός κεντρικού μνημείου στην πλατεία Συντάγματος. Αυτό που τελικά κληροδοτήθηκε στις επόμενες γενιές ήταν το γνωστό σιντριβάνι από μάρμαρο που για ένα μικρό διάστημα (1927–1938) συνυπήρχε με τη γλυπτική σύνθεση «Ο Θησεύς σώζων την Ιπποδάμειαν», που προς τα τέλη της δεκαετίας του ’30 μεταφέρθηκε στην πλατεία Βικτωρίας, όπου παραμένει μέχρι και σήμερα. Το γλυπτό απεικονίζει τον Θησέα που σώζει την Ιπποδάμεια από τον Κένταυρο Ευρυτίωνα, σύμφωνα με τον μύθο. Κατασκευάστηκε το 1906 στη Γερμανία από τον Γιοχάνες Πφουλ (Johannes Pfuhl, 1846–1914) και το 1927 δωρήθηκε στον Δήμο Αθηναίων. Θεωρείται ένα από τα σπάνια έργα, καθώς δεν υπάρχει άλλο αντίστοιχου μεγέθους, κατασκευασμένο με την ίδια μέθοδο (γαλβανισμένος μπρούντζος).

* Το άρθρο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στην Καθημερινή, στις 30.06.2013.

ΕΠΟΜΕΝΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ: ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΑ.

Έχω να το λέω: ο χώρος στάθμευσης στον σταθμό «Συγγρού – Φιξ» είναι μία από τις καλύτερες περιπτώσεις σε όλη την Αθήνα. Πολύ βολικός και, κυρίως, πολύ οικονομικός, αν συνεχίσεις το «ταξίδι» σου με το μετρό. Επιστρέφοντας, με την επίδειξη του ακυρωμένου εισιτηρίου η χρέωση «πέφτει» χαμηλά: χθες άφησα το αυτοκίνητο μου για 4-5 ώρες και πλήρωσα 4,5 ευρώ.

Φυσικά, κάτι, συνήθως πρέπει να πηγαίνει στραβά. Εδώ, αυτό το «κάτι» είναι η (εντελώς άβολη) χωροθέτηση του ταμείου που πληρώνεις. Βρίσκεται στο ισόγειο, πάνω δηλαδή από την στάθμη των εκδοτηρίων του μετρό και για να το βρεις χρειάζεσαι μια καλούτσικη πυξίδα: περνάς τεράστιους διαδρόμους, αφήνεις πίσω σου μεγάλες, απαστράπτουσες αίθουσες, ανεβαίνεις κυλιόμενες, ξαναανεβαίνεις κυλιόμενες, και κάποια στιγμή το βρίσκεις. Αφου πληρώσεις παίρνεις τον ανελκυστήρα για να ξανακατέβεις ή σε περίπτωση που έχει χαλάσει (όπως χθες) ξανά τον ίδιο λαβύρινθο μέχρι να φτάσεις στο αυτοκίνητό σου. Και αναρωτιέσαι: δεν υπήρχε κάποιος λιγότερο εξουθενωτικός τρόπος για να γίνει η δουλειά;

ΕΡΜΟΥ ΚΑΙ ΑΙΟΛΟΥ ΓΩΝΙΑ.

Oι εργασίες στο κλειστό, εδώ και μήνες, κατάστημα στη γωνία Ερμού και Αιόλου μου είχαν κινήσει εδώ και αρκετές εβδομάδες την προσοχή για ευνόητους λόγους: ένας κλειστός, βρώμικος, εξωτερικά, χώρος θα αποκτούσε ξανά ζωή και μάλιστα σε ένα τόσο εμπορικό σημείο. Καθώς ο χρόνος προχωρούσε και προσπαθούσα να καταλάβω τι πρόκειται να στεγάσει πρόσεξα το μωσαϊκό που τοποθετούσαν οι εργάτες σε έναν κεντρικό διάδρομο του καταστήματος. Εκεί κατάλαβα ότι δεν θα έχουμε «μια από τα ίδια», κάτι άλλο συμβαίνει εδώ.

Όντως. Χθες που βρέθηκα στην περιοχή ο «Μeliartos» ήταν ανοιχτός. Παρασυρμένος από την «μόδα» της εποχής νόμιζα ότι είχα μπροστά μου έναν ακόμα φούρνο, απλώς με ένα πιο προσεγμένο «περιτύλιγμα», δηλαδή ντιζάιν. Όπως αποδείχθηκε πολύ γρήγορα είχα κάνει λάθος. Οι (ευεγενέστατοι) υπάλληλοι μου εξήγησαν ότι ο «Meliartos» φιλοδοξεί να γίνει ένας κόμβος ελληνικών γεύσεων στο κέντρο της Αθήνας: δικίμασα εξαιρετικά πιτάκια από την περιοχή της Φθιώτιδας, ένα φανταστικό ρυζόγαλο,  ελληνικό καφέ, βρήκα μικρές ελληνικές ετικέτες μπύρας, κι άλλα πολλά. Σύντομα θα διαμορφωθεί ένα παραδοσιακό γαλακτοπωλείο ενώ το κατάστημα θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία από τον Σεπτέμβριο. Αρχιτεκτονικά, ο χώρος «φυσάει» και σύντομα θα ανοίξει και η αίθουσα στο πατάρι. Μακάρι να «πιάσει».

ΤΡΥΠΩΣΑΜΕ ΣΤΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ!

Με γρήγορους ρυθμούς εξελίσσονται οι εργασίες στο ισόγειο του παλιού ξενοδοχείου «Εμπορικόν» στην οδό Αιόλου, απέναντι από τον ναό της Αγίας Ειρήνης. Οι δύο χώροι, εκατέρωθεν της ξύλινης πόρτας που οδηγεί στην υποδοχή του ξενοδοχείου βρίσκονται σε προχωρημένο κατασκευαστικό στάδιο προκειμένου να «προλάβουν» το καλοκαίρι. Ο χώρος που καταφέραμε να φωτογραφήσουμε στα κλεφτά είναι προφανώς αυτός του μπαρ ενώ αριστερά της εισόδου διαμορφώνεται το εστιατόριο. Εργασίες εκτελούνται και στους ορόφους όπου θα λειτουργήσε αργότερα ξενοδοχειακή μονάδα πέντε αστέρων, αφού θα στεγάσει 12 δωμάτια πολυτελείας.

Το «Εμπορικόν» χτίστηκε στο γύρισμα του περασμένου αιώνα σε μια εποχή μετάβασης της Αθήνας από τον ύστερο νεοκλασικισμό σε πιο σύνθετες φόρμες. Και σε χρόνια που η οδός Αιόλου ήταν από τους καλούς εμπορικούς δρόμους. Στο ισόγειό του στεγάζονταν εμπορικά καταστήματα, ενώ στους τρεις ορόφους αναπτύσσονταν τα δεκαεννέα δωμάτια του ξενοδοχείου. Η κεντρική είσοδος οδηγούσε από τον δρόμο μέσω μιας μαρμάρινης κλίμακας στην υποδοχή του ξενοδοχείου και από εκεί ξεκινούσε η ξύλινη κλίμακα για τους ορόφους. Στην πρόσοψη της οδού Αιόλου τον τόνο πολυτέλειας έδιναν οι γύψινες άνθινες γιρλάντες, οι γυναικείες μορφές σε στυλ Αρ Νουβό, τα μαρμάρινα φουρούσια, τα σφυρήλατα κιγκλιδώματα αλλά και οι τέσσερις πήλινοι Ατλαντες, που υποβάσταζαν τον εξώστη του δευτέρου ορόφου και των οποίων η τύχη αγνοείται μέχρι σήμερα. Με το πέρασμα του χρόνου το κτίριο «γέρασε» άσχημα. Με εξαίρεση τους τέσσερις Ατλαντες, πρόθεση των επενδυτών είναι η νέα εποχή του «Εμπορικόν» να θυμίζει όσο πιο πολύ την εικόνα που είχαν αντικρίσει οι Αθηναίοι του 1900.

ΠΑΓΚΡΑΤΙ UPDATE: ΟΤΑΝ ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΑΝΟΙΓΕΙ.

Σάββατο πρωί, μία κυρία κοντοστέκεται στη βιτρίνα του νέου βιβλιοπωλείου που μετράει λίγες ώρες ζωής. Σπρώχνει την πόρτα με ελαφριά ανυπομονησία και καλημερίζει θερμά την υπάλληλο. «Καλή αρχή! Δεν ξέρετε πόσο χαιρόμαστε που ανοίξατε. Περνούσα, είχα καταλάβει ότι κάτι ωραίο …

ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΕΡΜΟΥ: ΤΑΙΝΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΗΠΟ.

Το κτίριο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων στον πεζόδρομο της οδού Ερμού, στο ύψος του Θησείου και πολύ κοντά στην περίφραξη του αρχαιολογικού χώρου του Κεραμεικού, είναι ένα από τα πιο όμορφα της περιοχής. Ο μικρός θερινός κινηματογράφος στον κήπο του …